پیشینه مناطق آزاد تجاری – صنعتی کشور به برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و ... باز می گردد.
درآغازکار تعداد این مناطق سه منطقه آزاد کیش، قشم، چابهار بود که در سال 1382 مناطق آزاد
انزلی، ارس و اروند به مناطق آزاد قبل اضافه شدند.
در ماده یک قانون چگونگی ایجاد مناطق آزاد تجاری – صنعتی کشور، اهداف موردنظر از
تشکیل این مناطق به این شرح بیان شده است: "تسریع در انجام امور زیربنایی، عمران و آبادانی و
رشد و توسعه اقتصادی، انجام سرمایه گذاری های داخلی و خارجی، افزایش درآمدهای عمومی،
ایجاد اشتغال سالم و مولد، تنظیم بازار کار و نیروی انسانی، حضور فعال در بازارهای جهانی و منطقه
ای، تولید و صادرات کالا".
تقی زاده خدیجه. عملکرد مناطق آزاد تجاری- صنعتی کشور درچهار سال اول برنامه چهارم توسعه. مجله اقتصادي (دوماهنامه بررسي مسائل و سياستهاي اقتصادي). 1389; 10 (9 و 10) :123-132