آثار تجارت خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای در‌حال‌توسعه از جمله موضوعات برجسته در ادبیات اقتصادی محسوب می‌شود. در این میان ارتباط میان انتقال تکنولوژی خارجی از طریق واردات و رشد اقتصادی کشورهای در‌حال‌توسعه از دهه 60 میلادی مورد توجه اقتصادانان بوده است. به اعتقاد اندیشمندان اقتصادی همچون چنری، برونو، مکینون، بچا و تیلور بسیاری از کشورهای در‌حال‌توسعه قادر به تولید کالاهای سرمایه‌ای تکنولوژی‌بر نبوده و لذا واردات کالاهای سرمایه‌ای نقش اساسی در دستیابی این کشورها به تکنولوژی پایه ایفا می‌کند. علاوه بر این، آثار واردات بر ارتقاء بهره‌وری نیروی‌کار و ارتقاء قدرت رقابت‌پذیری تولیدات داخلی کشورهای در‌حال‌توسعه از دیگر موضوعاتی بوده که برخی مطالعات تجربی بر آن تأکید ورزیده‌اند. واردات در اقتصاد ایران نیز نقش با اهمیتی را ایفا می‌نماید در حالی که درآمدهای نفتی در تنظیم سیاست‌های این حوزه نقش چشم‌گیری را ایفا نموده‌اند. از یک سو، بخش عمده‌ای از کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای مورد نیاز صنعت کشور از طریق واردات تأمین می‌شوند و از سوی دیگر، بخشی از مواد غذایی و سوخت مورد نیاز کشور نیز از طریق واردات جبران شده است. بنابراین در برنامه پنجم توسعه داشتن سیاست‌ تجاری جامعی که متضمن تسهیل در تأمین نیازهای وارداتی کشور و در کنار آن افزایش توان‌رقابتی و جلوگیری از آسیب‌پذیری تولیدات داخلی شود از اهمیت بالایی برخوردار است. بر این اساس این مطالعه پس از تحلیل واردات کشور در برنامه‌های گذشته نسبت به تبیین اهداف کلان، راهبردها، سیاست‌ها، راهکارهای مناسب برای رسیدن به اهداف تعیین شده پرداخته است.