امروزه، عملکرد سیستمهای قانونی و منظم در ایجاد بازارهای اقتصادی تأثیرگذار به طرز وسیعی پذیرفته شده است. یکی از پروژههای مهم که عملکرد محیط کسبوکار کشورها را در سطح جهان بررسی میکند پروژه کسبوکار بانک جهانی است که از سال ۲۰۰۲ شروع شده است. این پروژه دادههای کمّی را بهمنظور مقایسه قوانین و مقرراتی که بنگاههای کوچک و متوسط در کشورهای مختلف در طول زمان با آن مواجهاند، جمعآوری میکند. مهمترین بخش پروژه، گزارش سالیانه کسبوکار است. اولین گزارش منتشرشده در سال 2003 با مجموعهای از پنج شاخص برای 133 کشور منتشر شد و گزارش اخیر آن با 11 شاخص برای 189 کشور منتشر شده است. این گزارش دربرگیرنده جداولی است که هر کشور را طبق امتیازش در شاخصهای موردبررسی رتبهبندی کرده است. بر این اساس پروژه کسبوکار تبدیل به منبعی مهم برای دانشگاهیان، روزنامهنگاران و سیاستگذاران شده است. همچنین این پروژه با سالانه نزدیک به ده میلیون بازخورد در وبسایت بانک جهانی، از موقعیت برجستهای در بین عموم برخوردار است. با چنین توجهی از سوی کاربران جای تعجب نیست که گزارش کسبوکار مورد بررسیهای دقیق قرار گیرد. در این مقاله در ابتدا چگونگی انجام پروژه کسبوکار با توجه به تعدادی از یافتههای کلیدی در گزارش ۲۰۱۵ شرح داده خواهد شد و سپس نکات مهم در ارتباط با این پروژه، انتقادهای وارد بر آن و پارهای مسائل سیاسی- اقتصادی مرتبط با پروژه بیان خواهد شد.
سلطانی شیرازی الیزابت، نوری کوچی امین. قوانین و مقررات و محیط کسبوکار:
ماهیت و اثر پروژه سهولت کسبوکار بانک جهانی
. مجله اقتصادي (دوماهنامه بررسي مسائل و سياستهاي اقتصادي). 1396; 17 (7 و 8) :73-105